Położenie

Gmina Lelkowo położona jest w powiecie braniewskim w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego. Sąsiaduje z gminami: Górowo Iławeckie, Pieniężno, Braniewo oraz od północy z Obwodem Kaliningradzkim. Przez gminę Lelkowo biegną szlaki komunikacyjne prowadzące do Federacji Rosyjskiej, przez drogowe przejścia graniczne Grzechotki - Mamonowo II, Gronowo - Mamonowo i Bezledy - Bagrationowsk. W skład gminy Lelkowo wchodzi 15 sołectw, są to sołectwa: Jarzeń, Głębock, Sówki, Wilknity, Wołowo, Wyszkowo, Zagaje, Bieńkowo, Dębowiec, Grabowiec, Lutkowo, Lelkowo, Kwiatkowo, Krzekoty i Jachowo. Powierzchnia gminy stanowi 16,43 % powierzchni powiatu braniewskiego, większość obszaru gminy zajmują użytki rolne.

Środowisko przyrodnicze

Gmina Lelkowo leży w całości w obrębie fizyczno-geograficznym mezoregionu Wzniesień Górowskich. Jest to część makroregionu o nazwie Nizina Staropruska. Krajobraz na terenie gminy charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą. Występują tu znaczne deniwelacje terenu. Skrajne różnice wysokości wynoszą od około 79 m n.p.m. w części południowej (okolice wsi Perwity) do 161 m n.p.m. w części wschodniej gminy (okolice wsi Szarki). Obszar gminy jest nachylony w dwóch kierunkach: północno-zachodnim i południowo-zachodnim. Ponadto występują lokalne zróżnicowania nachylenia terenu. Na obszarze gminy występują zarówno obszary całkowicie płaskie jak i stoki o nachyleniu lokalnie nawet do 20 %. Na terenie gminy Lelkowo występują dość liczne oczka wodne oraz tereny podmokłe. Ważnym elementem systemu hydrologicznego gminy jest Jezioro Głębockie położone w miejscowości Głębock. Znajduje się ono w północno-wschodniej części gminy w dorzeczu Stradyka. Ma ono powierzchnię 102,6 ha. Długość linii brzegowej wynosi 4600 m, a głębokość średnia szacowana jest na 5 m (maksymalna – 9 m).

Rozwój gospodarczy gminy

Podstawową dziedziną gospodarki gminy jest rolnictwo, gmina posiada użytki rolne zaliczone do gleb o relatywnie wysokim potencjale agroekologicznym. Wyznacznikiem tego są dobre pod względem bonitacyjnym gleby występujące na terenie gminy oraz kompleksy rolniczej przydatności gleb. Pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi około 70 podmiotów – jest to w przeważającej części działalność handlowa.

Szczególnie wartościowe obiekty zabytkowe

- zespół pałacowo - parkowy w Zagajach z XIX w. – obecnie jest to siedziba Szkoły Podstawowej. 11 marca 1986 r. park dworski został wpisany do rejestru zabytków;
- gotycki kościół parafialny w Dębowcu z XIV wieku. Jest to obiekt murowany, z barokowym ołtarzem i amboną. Przebudowano go w XVIII wieku. 12 października 1967 r. obiekt został wpisany do rejestru zabytków;
- budynek mieszkalny w Dębowcu (dawna plebania).
- pozostałości pałacu z parkiem w miejscowości Piele – wzniesiony został w stylu późno – barokowym, w II połowie XVIII wieku. Do dnia dzisiejszego przetrwało tylko lewe skrzydło budynku. 18 października 1967 r. został wpisany do rejestru zabytków;
- liczne parki, będące pozostałością dawnych reprezentacyjnych założeń dworskich i pałacowych o kompozycjach przestrzennych ukształtowanych w XIX w.